Stworzyłam dla Was opinie dla takiego dziecka. Krok po kroku opisałam wraz z przykładami to, co według mnie powinna zawierać taka opinia nauczyciela wspomagającego pracującego z dzieckiem. w szkole. I oto powstał paro stronicowy krótki, ale treściowy mały poradnik. W razie pytań- piszcie śmiało. ;) Kliknijcie w zdjęcie i Podejmując współpracę ze specjalistami, przygotowując się do rozmów z rodzicami, do spotkań zespołu nauczającego pojawia się pytanie jak napisać opinię o uczniu. Co powinno się w niej znaleźć, by osoba do której opinia jest kierowana wiedziała jak postąpić. Jest wiele szkół pisania opinii. Funkcjonalna, taka, która pokazuje mocne i słabe strony. Niektórzy lubią dużo przykładów inni sądzą, że trzeba się zmieścić w wyznaczonym polu na karcie zgłoszenia do poradni. Poniżej zbieram moje doświadczenia z pisania opinii dla różnych instytucji oraz z czytania ich w poradni i w szkole. Opinia zawsze w sprawie i do konkretnego odbiorcy Chyba najważniejszym elementem formalnym opinii jest jasne stwierdzenie w jakiej sprawie i dla kogo ją piszemy. Proste zdanie: „Opinię sporządzono na prośbę rodzica, w sprawie trudności w poprawnej ortograficznie pisowni celem przedłożenia w gabinecie terapii pedagogicznej (nazwa)” układa całą sprawę. Dzięki temu łatwiej jest się pilnować i pisać tylko na temat, bez wycieczek typu „słaba relacja z młodszym bratem”, które nic nie wnoszą w sprawie. Często w procesie obserwowania, diagnozowania zdarza się, że odkryjemy coś więcej. Uczniowie, gdy poczują relację potrzebna w procesie diagnostycznym, otwierają się opowiadają o sytuacji w domu. My trochę bardziej skupieni widzimy np. brudne ubrania, rany na ciele. Te odkrycia wymagają dalszych działań, ale nie muszą się pojawić w opinii. A nawet nie powinny. Jak napisać opinię o uczniu by zawierała kluczowe kwestie Obszary, które proponuję wynikają bardzo mocno z psychologicznego podejścia, ale w wielu sytuacjach okazują się być uniwersalne. Uwaga Uwaga jest pierwszą funkcją poznawczą. Jest jak wrota do świadomości. Jeśli coś nie przejdzie przez uwagę nie zostanie przemyślane i zapamiętane (poznaj uwagę). Zatem zanim postawimy hipotezę, że dziecko nie rozumie warto się zapytać, czy w ogóle zdaje sobie sprawę, że jest coś do zrozumienia. Uwagę pisujemy na kilku wymiarach: selektywność, ukierunkowanie, czuwanie / gotowość, przerzutność, pojemność, przełączanie kanałów. Zamiast tłumaczyć każdy z osobna (może kiedyś przyjdzie czas i na to w osobnych wpisach) zaproponuję kilka pytań, które pozwolą rozjaśnić kolejne wymiary. Czy uczeń koncentruje się na temacie lekcji? Jak długo potrafi być skupiony na: słuchaniu, pracy samodzielnej, pracy w grupie, pracy twórczej, pracy odtwórczej, wyszukiwaniu informacji? Czy panuje nad swoją uwagą (np. zapatrzy się w okno, ale sam wraca z zapatrzenia)? Jak długo jest w stanie znieść nudę? Jak szybko skupia się po rozproszeniu uwagi? Czy potrafi kontrolować wykonywanie kilku czynności (np. pisanie, słuchanie, szukanie odpowiedzi na pytania)? Jaki kanał (słuch, wzrok, dotyk itd.), który u ucznia dominuje? Czy przestaje np. słuchać, gdy zobaczy coś interesującego? Do jakiego stopnia potrafi odróżnić rzeczy istotne od nieistotnych? Odpowiedzi na te pytania warto zapisać „na brudno” jako taką listę zachowań ucznia. Ważne jest, żeby pisać o konkretnych sytuacjach, unikać uogólnień. Głównie dlatego, że każde uogólnienie jest uproszczeniem, a na razie nie jest nam to potrzebne. Myślenie Wolę gdy obserwatorzy zachowań uczniów skupiają się na myśleniu zamiast na inteligencji, potencjale intelektualnym, zdolnościach poznawczy i innych tajemnych kategoriach. Proponuję zatem kilka wymiarów, na które warto zwrócić uwagę od razu z pytaniami: Treść – Czy uczeń myśli o tym, co jest w danej chwili istotne? Do jakiego stopnia jego myśli są zhierarchizowane, to znaczy, czy potrafi wybrać to co jest ważną, główną przewodnią myślą a co dygresją? Czy gdy opowiada to bardziej po kolei co się zdarzyło, czy od najważniejszego wydarzenia do najmniej istotnego? Funkcja – Czy jego myśli prowadzą go do oczekiwanego celu (np. gdy potęguje dochodzi na końcu do wyniku liczbowego, a nie jakiegoś pojęcia, albo uczucia). Inercja / Labilność – W jakim stopniu jest zdolny do płynnego zmieniania treści myślenia (np. z matematycznego na historyczne gdy przechodzi z klasy do klasy). Tempo – Czy myśli na tyle szybko, by podczas myślenia nie zapominać od czego myśl się rozpoczęła?Struktura – Czy dostrzega organizację myśli, np. co jest przesłanką a co wnioskiem? Pamięć Kilka istotnych rzeczy musi się zdarzyć, żebyśmy coś zapamiętali. Po pierwsze do pamięci trafia tylko to, na co zwróciliśmy uwagę. W tak zwanej pamięci operacyjnej znajduje się to, nad czym aktualnie pracujemy. To takie miejsce spotkań tego co przychodzi z zewnątrz z naszymi dotychczasowymi doświadczeniami, wspomnieniami, skojarzeniami i emocjami. To miejsce ma swoją pojemność. To znaczy, że jest ograniczona czasem przechowywania danych. Przejście informacji z pamięci operacyjnej do długotrwałej wymaga świadomości i woli. Jeśli nie nastąpi to dane najzwyczajniej giną. Dlatego zdarza się, że ucząc się w wieczór przed sprawdzianem uczeń opanowuje temat, ma poczucie, że pamięta wszystko, a następnego dnia siada do pustej kartki z pustą głową. Dzieje się tak ponieważ nie udało się przekazać danych do pamięci długotrwałej. Pamiętamy, że pamiętaliśmy, ale nie pamiętamy co. Wymiary na których opisujemy pamięć i pytania pomocnicze do opisu: pamięć bezpośrednia – Ile informacji uczeń potrafi zapamiętać i od razu powtórzyć (np. 10 losowych liczb, dwa polecenia ruchowe itd.)łączenie aktualnych doświadczeń z posiadaną wiedzą – W jakim stopniu uczeń potrafi skorzystać ze swojej wiedzy w nowej sytuacji? Jak przebiegają jego skojarzenia (np. do jak dawnych informacji ma dostęp w nowych sytuacjach)?Pojemność pamięci długotrwałej -Jak wiele i jak dawnych informacji uczeń potrafi sobie przypomnieć gdy go o nie zapytamy (np. Czy pamiętasz jakie drzewa rosną w lesie iglastym, rozmawialiśmy o tym 3 miesiące temu)?Wybiórczość pamięci – Czy uczeń zapamiętuje tylko informacje związane ze swoimi zainteresowaniami? Z zapamiętywaniem jakich treści ma trudność (np. pamięta daty, ale z trudem przypomina sobie przyczyny zdarzeń historycznych)?Techniki zapamiętywania – Czy uczeń włada jakimiś technikami zapamiętywania (np. robi notatki a potem odczytuje je na głos, buduje mapę skojarzeń, prosi o odpytanie dorosłych)? Emocje To temat szeroki i wymagający dłuższego opisu, który nie pasuje do formy tego tekstu. O emocjach pisałem już na blogu (Emocje – krótka ulotka użytkownika, Emocje w konflikcie, czyli ja wchodzę a oni warczą, Spokój i współczucie – uważność, mindfulness, medytacja, Mam rację i to co robię jest ważne!, Życie emocjonalne mózgu, Emocje ujawnione). W skrócie należy powiedzieć, że emocje mają natężenie (to jak silne powodują pobudzenie organizmy), treść (to jaką niosą ze sobą informację, np. boję się), zbliżają lub oddalają od tego co je wywołało, są adekwatne lub nie do sytuacji, w której występują i trwają przez określony czas. By skutecznie opisać emocje proponuję zapytać: Jaką emocje przeżywa uczeń w sytuacji (np. podczas pisania sprawdzianów, odpowiedzi ustnych itd.)? Do jakiego stopnia ta emocja jest adekwatna do sytuacji (np. Czy cieszy się z innymi)?Czy jego emocje sprawiają, że uczeń zabiera się za zadanie, czy go unika? Jak długo odczuwa tę emocję którą odczuwa teraz (np. smutek, który trwa nieprzerwanie od ponad 3 miesięcy jest objawem i wymaga diagnozy)? Jak szybko zmieniają się emocje przeżywane przez ucznia (np. Ile czasu zajmuje mu uspokojenie się po konflikcie z rówieśnikami)? Uczeń w sytuacji społecznej Ostatnim kluczowym elementem, na który proponuję zwrócić uwagę jest funkcjonowanie ucznia w sytuacji społecznej. Ten opis sugeruję podzielić na trzy obszary: rówieśnicy, dorośli, zasady. W relacjach z rówieśnikami warto zwrócić uwagę na to, czy uczeń w ogóle buduje relacje, czy jest lubiany, kto jest dla niego bliskim kolegą / przyjacielem, z kim spędza czas, czy kiedy jest sam to z wyboru. Ważne jest też to jak uczeń sam określa swoje relacje z innymi. W relacjach z dorosłymi warto zwrócić uwagę na stosunek ucznia do granic i zasad komunikacji wynikających z różnych ról. To znaczy, czy zwraca się do dorosłych inaczej niż do rówieśników (np. proszę pani), czy dorośli powodują u ucznia skoncentrowanie uwagi, a może lęk lub nadmierną bliskość. W kontekście społecznym warto spojrzeć na relację ucznia do zasad jak na relację z innym człowiekiem i zapytać: czy je zauważa, czy godzi się na ich obecność, czy ich unika, czy dają mu poczucie bezpieczeństwa, czy wchodzi z nimi w konflikt i czy potrafi te konflikty rozwiązywać. Jak napisać opinię o uczniu tak, by była początkiem współpracy Częstym pytaniem jakie mamy po przeczytaniu opinii o uczniu jest: „No i co z tego?”. To ważne pytanie, któremu należy wyjść na przeciw i w podsumowaniu każdego akapitu zastanowić się nad tym co powoduje zachowanie, które właśnie opisujemy. Kacper koncentruje uwagę na zadaniu przez nie więcej niż 5 minut. W związku z tym ma trudność w kończeniu rozpoczętych aktywności, gubi się w trakcie i często go to złości. Ta sytuacja powoduje, że nie rozwija umiejętności systematycznej pracy. Odwrócenie tego zdania daje nam wartość, cel i wyznacznik skuteczności naszych działań. Ważne jest by Kacper nabył i rozwijał umiejętność systematycznej pracy. Dlatego stawiamy sobie za cel aby kończył rozpoczęte przez siebie zadania. By osiągnąć ten cel będziemy podejmować działania, by koncentrował uwagę na conajmniej pięć minut. Do każdego „Kacpra” jest inny klucz, natomiast przy tak sformułowanej opinii i planie działania łatwiej będzie nauczycielom tego klucza szukać. W formułowaniu wypowiedzi o uczniu staraj się trzymać struktury: stwierdzenie, wyjaśnienie, przykład. Następnie odnosić je do wartości, kompetencji kluczowych, celów wychowawczych rodziny, społeczności, szkoły. Kacper reaguje emocjami nieadekwatnie do sytuacji. To znaczy, że gdy grupa coś przeżywa on zdaje się przeżywać coś innego, lub nic. Na przykład podczas ostatniej lekcji WF drużyna w której był Kacper wygrała mecz. wszyscy byli zadowoleni i gratulowali sobie, on zaś zdawał się obojętny i niewzruszony zwycięstwem. Takie zachowanie utrudnia mu budowanie relacji z rówieśnikami. Ważne jest również, by w rozmowie z rodzicem skoncentrować się najpierw na wspólnej wartości. Może to być na przykład systematyczna praca lub umiejętność zawierania znajomości. Chodzi tu o coś tak ogólnego i istotnego zarazem by i nauczyciel i rodzic wspólnie zgodzili się, że chcą do tego zmierzać. Dopiero po nawiązaniu takiego porozumienia można mówić o konkretach (np. Żeby pani Kacper pracował systematycznie musimy pomóc mu koncentrować się na więcej niż 5 minut.) Ustal w jakiej sprawie i do kogo piszesz opinię,wypisz sobie zachowania ucznia, które zwracają twoją uwagę,zastanów się jak uczeń funkcjonuje w obszarze uwagi, myślenia, pamięci, emocji i społecznym (z uwzględnieniem rówieśników, dorosłych i zasad),odnieś swój opis do wartości, które dzielisz z uczniem, rodzicem, szkołą tak by to ta wartość stała się podstawą porozumienia w opisywanej sprawie,formułując zalecenia odwróć swój opis – wyjdź od wartości, następnie postaw cel na podstawie konkretnego zachowania, które powinno się zmienić i określ po czym poznasz, że zachowanie zostało zmienione. Problem jak napisać opinię o uczniu jest szeroki i składa się z wielu niuansów. Jednak mam nadzieję, że struktura zaproponowana w tym tekście pomoże uporządkować kilka spraw.
Będziemy powtarzać: dobry Boże dziękujemy Ci. 1. Za Kościół św., który jest domem Boga i naszym domem- dobry Boże dziękujemy Ci. 2. Za naszego Ks. Proboszcza, niech moc Bożego błogosławieństwa towarzyszy mu w pełnionej posłudze- dobry Boże dziękujemy Ci. 3. Za wszystkich nauczycieli, katechetów i wychowawców, którzy z
Opinia o uczniuUczeń: Karol klasa: III Szkoła Podstawowa Uczeń posiada orzeczenie z Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na Zespół Aspergera i niepełnosprawność ruchową. Karol jest uczniem wrażliwym, pracowitym i obowiązkowym. Wobec nauczycieli kulturalny, wobec kolegów miły, otwarty, przyjazny. Bierze aktywny udział w życiu klasy, przestrzega zasad obowiązujących w społeczności szkolnej. Uczeń realizuje podstawę programową dla klasy III szkoły podstawowej, jednak ze względu na posiadaną niepełnosprawność wymaga pomocy nauczyciela wspomagającego. Posiada bogaty zasób słownictwa, wypowiada się zdaniami złożonymi. Zna wszystkie litery, czyta pełnymi wyrazami i zdaniami, rozumie przeczytane teksty i polecenia, jednak niektóre polecenia i zadania sprawiają mu trudność w zrozumieniu – prosi wtedy o pomoc nauczyciela wspomagającego. Zdarza się, że na zadawane pytania odpowiada pojedynczymi słowami. Poprawnie odtwarza z pamięci teksty piosenek, pięknie recytuje wiersze. Dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli w zakresie przewidzianym w podstawie programowej. Rozwiązuje zadania tekstowe. Poprawnie mierzy odcinki, liczy banknoty, odczytuje godziny na zegarze, wykonuje obliczeń zegarowych i kalendarzowych. Prawidłowo wymieniania dni tygodnia, nazwy miesięcy i pory roku. Dba o estetykę zeszytów i podręczników, szanuje swoje książki i przybory się światem przyrody, posiada dużo wiadomości przyrodniczo – geograficznych, zna wiele zwierząt i roślin, nie tylko te z najbliższego się, że wykazuje umiejętność mechanicznego aktywnie uczestniczy w zajęciach plastycznych, technicznych, muzycznych i na lekcjach wychowania fizycznego, regularnie jeździ na zajęcia basenowe . Przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole jak i poza nią. Jest samodzielny w zakresie samoobsługi i utrzymania porządku. Uczeń posiada wadę wymowy – sygmatyzm, reranie oraz obniżoną sprawność narządów aparatu mowy. Karol lubi stałość otoczenia, nie lubi zmian. Prowadzi uporządkowane życie, postępuje według ustalonych schematów, jest mało elastyczny – większe zmiany wprowadzają u niego niepokój, zdenerwowanie. Myślenie Karola cechuje się pewną sztywnością i brakiem elastyczności, szczególnie w sytuacjach nowych. Uczeń przejawia trudności w prowadzeniu rozmowy opartej na wymianie poglądów, ponieważ powraca do tych tematów, które go interesują. Przejawia również pewne trudności na płaszczyźnie funkcjonowania interpersonalnego oraz dosłowność w odbiorze komunikatów ze strony otoczenia. Nie rozumie aluzji, żartów albo śmieje się w nieodpowiednim momencie. Odczytuje komunikaty dosłownie, zdarza się, że nie rozumie znaczeń przenośnych. Pojawiają się reakcje nieadekwatnie do zaistniałych sytuacji. U Karola pojawiają się wymuszające wzorce interakcji. W kontaktach z rówieśnikami bywa dominujący (zarówno w rozmowie jak i w działaniu), próbuje narzucić innym swoje pomysły czy zdanie. Zdarza mu się prowadzić monolog na interesujący go temat, nie dopuszczając innych do głosu. Ma trudności z przyjmowaniem perspektyw drugiej osoby, chce, aby inni dostosowywali się do jego zasad. Trudne i niezrozumiałe dla niego sytuacje wywołują frustracje, złość i płacz (np. przegrana podczas gier zespołowych, planszowych), a także ucieczki, obrażanie się, czy „żądanie rewanżu”. Kłopotliwe mogą być również sytuacje w klasie, kiedy inni uczniowie mają odmienne zdania na jakiś temat - Karol reaguje wtedy złością, ucznia zaobserwowano pojawiające się trudności z koncentracją, zamyślenia, rozkojarzenia oraz zdenerwowanie podczas wypowiadania się na forum klasy – w trakcie czytania, odpowiadania na pytania nauczycieli (np. związanych z zadaniem domowym, sprawdzaniem wiedzy). Uczeń dba o estetykę zeszytów szkolnych, jednak ze względu na niepełnosprawność ruchową i słabe napięcie mięśniowe jego grafomotoryka jest zaburzona – pismo nie jest estetyczne. Ma problemy z prawidłowym uchwytem przyrządu pisarskiego (ołówek, mazak, pióro), z równym cięciem nożyczkami, nawlekaniem, wiązaniem. Obserwuje się u ucznia zaburzenia integracji sensorycznej - reaguje nieadekwatnie do bodźców w otoczeniu, nieadekwatnie dostosowuje reakcje do odbieranych informacji z dba o porządek wokół siebie, nie lubi bałaganu i nie lubi, gdy osoba siedząca obok niego w klasie nie utrzymuje porządku (np. na ławce szkolnej). Zaobserwowano u chłopca pewien dyskomfort podczas kontaktu fizycznego z innymi osobami – niechętnie podaje rękę (np. kolegom z klasy, na przywitanie); wzdryga się, gdy ktoś niechcący go dotknie – np. w ramię, plecy. Problem stanowi dotykanie przedmiotów o różnych fakturach i które mogą ubrudzić mu dłonie – np. plastelina, kreda do pisania na się również niechęć do spożywania wspólnych posiłków na jadalni szkolnej – Karol woli siedzieć sam przy stoliku, posiłek – śniadanie i zupę zjada bardzo szybko; nie zjada całych obiadów, a tylko wybrane zupy. Często należy przypominać mu, aby coś zjadł – uczeń twierdzi, że nie jest się prowadzenie zajęć rewalidacyjnych i terapeutycznych. 5. Opinia zostaje przygotowana w dwóch egzemplarzach. 6. Jeden egzemplarz jest przesyłany do wnioskującej instytucji lub przekazywany rodzicowi/opiekunowi; drugi pozostaje w dokumentacji szkolnej. 7. Opinię podpisuje osoba sporządzająca oraz dyrektor/wicedyrektor szkoły. 8. Opinia opatrzona zostaje pieczęcią szkoły oraz znakiem sprawy. 9.
, wychowawcy klasy III o ur. w KKK, zamieszkała XYZ, gmina XYZ, jest uczennicą 3 klasy Publicznej Szkoły Podstawowej w XYZ. YYY jest uczennicą koleżeńską, uprzejmą i zaradną. Nie popada w konflikty z rówieśnikami. Na zajęciach lekcyjnych jest cicha i mało aktywna. Najczęściej odpowiedzi udziela wywołana przez nauczyciela. Uczennica jest uzdolniona plastycznie, bardzo chętnie bierze udział w większości konkursów plastycznych. Należy także do szkolnego zespołu tanecznego UUU. Bardzo interesuje się otaczającą nas przyrodą, zna zwyczaje zwierząt i chętnie o nich rozmawia. YYY została skierowana na badania ze względu na estetykę pisma, trudności w pisaniu i przepisywaniu tekstów, problemy ortograficzne, kłopoty w czytaniu oraz w obliczeniach pisała w zeszytach w trzy linie, pismo jej było niekształtne, niestaranne, wyrazy były pisane bardzo szeroko. Poprawa nastąpiła, gdy uczennica zaczęła pisać w zeszytach w jedną linię. Jednak dalej popełnia liczne błędy graficzne. Najczęstszym problemem jest mylenie liter,, a” i ,,o” podczas przepisywania. W pisaniu ze słuchu oraz podczas przepisywania tekstów popełnia liczne błędy ortograficzne oraz gubi litery. Wyszukiwanie w tekście poznanych części mowy (rzeczowników, czasowników i przymiotników) sprawia jej kłopot. Czyta w wolnym tempie. Ma trudności z odczytywaniem wyrazów o dłuższej strukturze. Podczas czytania często przekręca końcówki wyrazów, zgaduje. Nie do końca rozumie treść czytanego tekstu oraz poleceń. W zakresie edukacji matematycznej YYY opanowała tabliczkę mnożenia w zakresie 100. Proste zadania tekstowe rozwiązuje poprawnie. Problem stwarzają jej zadania złożone. Uczennica niekiedy błędnie odczytuje liczby typu 14 i 40. Myli się przy dodawaniu i odejmowaniu w zakresie kserokopie zeszytu dyktand,- kserokopie niektórych klasy: ZZZ
opinia nauczyciela – polonisty o uczniu kierowanym na badania w poradni psychologiczno – pedagogicznej z powodu specyficznych trudno Ści w nauce czytania i pisania
POSŁUGA KATECHETY W ŚRODOWISKU SZKOLNYM Z adhortacji Jana Pawła II Catechesi tradendae: Ostatecznym celem katechezy jest doprowadzić kogoś nie tylko do spotkania z Jezusem Chrystusem, ale do zjednoczenia, a nawet głębokiej z Nim zażyłości (CT 5); Przez katechezę należy przekazywać nie swoją własną naukę, albo jakiegoś innego mistrza, lecz naukę Jezusa Chrystusa, tj. prawdę, której On nam udziela, albo ściślej mówiąc, Prawdę, którą On sam jest (CT 6) ; Każdy katecheta musi troszczyć się usilnie, aby poprzez swoje nauczanie i swój sposób życia przekazywać naukę i życie Chrystusa. Niech nie zatrzymuje na sobie samym, na swoich osobistych poglądach i własnych postawach myślowych , ani uwagi, ani przywiązania umysłu i serca tego, kogo katechizuje, a zwłaszcza niech nie wpaja innym swych własnych opinii i zapatrywać w taki sposób, jak gdyby wyrażały naukę Chrystusa i świadectwo Jego życia (CT 6); Trzeba, aby nauczanie było uporządkowane według pewnych zasad, czyli przekazywane w sposób systematyczny, aby nie było improwizowane, ale udzielane według ustalonego planu, dzięki któremu osiągnie swój jasno określony cel; nauczanie powinno dotyczyć tego, co podstawowe i najważniejsze, nie poruszając żadnych kwestii spornych i nie stając się teologicznym poszukiwaniem albo naukowym wykładem; nauczanie musi być wystarczająco pełne, to znaczy takie, aby nie poprzestawało na pierwszej zapowiedzi tajemnicy chrześcijańskiej, którą przekazuje kerygma; ma to być pełne wprowadzenie w chrześcijaństwo, dotyczące wszystkich elementów życia chrześcijańskiego. Papież kładzie nacisk na konieczność całościowego i systematycznego nauczania chrześcijańskiego (CT 21); Katecheza z natury swej jest związana z całym sprawowaniem liturgii i sakramentów, gdyż właśnie w sakramentach, a zwłaszcza w Eucharystii, Jezus Chrystus działa najpełniej w celu przemiany człowieka (CT 23) 1. Katecheta jest powołany do służby katechetycznej i posiada mandat wspólnoty kościelnej wyrażony przez biskupa w misji kanonicznej. "Katecheta szkolny" to zarówno duchowny, jak i świecki, który został wezwany przez Kościół i otrzymał od biskupa misję do nauczania. Szkolne nauczanie religii należy zatem traktować jako część katechezy, tj. jako specyficzną formę katechezy[1]. Posoborowy postulat katechezy integralnej obejmuje bowiem katechezę prowadzoną w środowisku rodzinnym, szkolnym i parafialnym. 2. Zarówno posoborowe dokumenty Kościoła, jak i Synod Wrocławski w dokumencie poświęconym wychowaniu katolickiemu stwierdzają, że szkoła nie może być jedynym miejscem katechezy, a tym bardziej duszpasterstwa. Stąd nie można sprowadzić duszpasterstwa do samej katechezy szkolnej, chociaż byłaby ona prowadzona na najwyższym poziomie. Katechezę w szkole należy postrzegać zawsze w kontekście duszpasterstwa parafialnego. Duszpasterstwo w parafii i katecheza w szkole dzieci i młodzieży wzajemnie się dopełniają. Z tego wzajemnego otwarcia się parafii i szkoły wynikają określone prawa i obowiązki katechety wobec szkoły, parafii i samego siebie. 3. Dzięki misji kanonicznej katecheta staje się publicznym apostołem słowa Bożego i wypełnia posłannictwo Kościoła. Jest nauczycielem, wychowawcą i świadkiem wiary. Programem nauczania katechety jest tylko program zatwierdzony przez biskupa diecezji. 4. Katecheta szkolny podejmuje swoją posługę po otrzymaniu od biskupa diecezjalnego misji kanonicznej, imiennego pisemnego skierowania do danej szkoły[2] i po podpisaniu umowy z dyrektorem szkoły[3]. Cofnięcie tego skierowania, jest równoznaczne z utratą uprawnień do nauczania religii w danej szkole. O cofnięciu skierowania właściwe władze kościelne powiadamiają dyrektora przedszkola lub szkoły oraz organ prowadzący[4]. 5. Katecheci podejmujący się posługi katechetycznej winni spełniać odpowiednie wymogi, zarówno religijne, moralne, jak i merytoryczne. Powinni pamiętać, że są jednocześnie wychowawcami chrześcijańskimi i dlatego winni być świadkami wiary[5]. Będąc szczególnym świadkiem Chrystusa, katecheta odnosi się z życzliwością, kulturą i szacunkiem do wszystkich nauczycieli, uczniów i rodziców. 6. Szkolne nauczanie religii winno wypełniać zarówno zadania postawione przez Kościół, jak i wybrane cele wyznaczone przez szkołę[6]. Katecheta powinien się włączyć zakres odpowiedzialności za realizację planu wychowawczego i dydaktycznego szkoły. Jednocześnie nauczanie religii cieszy się autonomią wobec instytucji szkoły[7]. 7. Do wizytowania lekcji religii upoważnieni są wizytatorzy wyznaczeni przez biskupa diecezjalnego (nadzór merytoryczny). Lista tych osób jest przekazana do wiadomości organom sprawującym nadzór pedagogiczny[8]. Należą do nich: wizytator diecezjalny, wizytatorzy rejonowi, księża dziekani w swoich dekanatach i księża proboszczowie na terenie swoich parafii[9]. 8. Nadzór pedagogiczny nad nauczaniem religii, w zakresie metodyki nauczania i zgodności z programem, prowadzą dyrektor szkoły (przedszkola) oraz pracownicy nadzoru pedagogicznego[10]. 9. Podstawą wystawiania oceny szkolnej w nauczaniu religii jest wiedza ucznia, jego umiejętności, a także aktywność, pilność i sumienność. Nie powinno się oceniać za udział w praktykach religijnych[11]. Nie znaczy to, że katecheta nie powinien interesować się wypełnianiem przez katechizowanych tychże praktyk. 10. Za organizację nauczania religii w szkołach na terenie parafii odpowiedzialny jest ksiądz proboszcz, który podejmuje ścisłe współdziałanie z katechetami, rodzicami i szkołą. 11. Katecheci pracujący w danej parafii stanowią zespół, który winien odbywać regularne spotkania i ściśle współpracować z miejscowym księdzem proboszczem w organizowaniu i prowadzeniu katechezy. Zaplanowana przez zespół i zaaprobowana przez księdza proboszcza posługa katechetyczna w danym roku szkolnym powinna być przez wszystkich katechetów ściśle realizowana. Na forum zewnętrznym, a zwłaszcza na terenie tej samej szkoły wszyscy katecheci powinni wypowiadać się w jednym duchu i realizować „jedną linię” w dziedzinie katechizacji. 12. Katecheci poprzez swoją posługę katechetyczną wykonywaną na terenie szkoły uczestniczą w realizacji planu duszpasterskiego parafii i diecezji. Powinni uczestniczyć w spotkaniach organizowanych przez proboszcza, których celem jest koordynacja działań pastoralnych i omówienie palących potrzeb i problemów[12]. 13. Katecheci zobowiązani są w okresie trwania zajęć szkolnych do nieodpłatnych świadczeń na rzecz parafii, która sprawuje pieczę nad szkołą, wyszczególnionych poniżej[13]. 14. Katecheci powinni podnosić swoje kwalifikacje poprzez lekturę książek i czasopism katechetycznych, teologicznych i pedagogicznych, brać udział w przeznaczonych dla nich szkoleniach (kursach, konferencjach, sympozjach, warsztatach itp.), nade wszystko zaś troszczyć się o swoje doskonalenie duchowe (permanentna formacja duchowa i intelektualna katechetów: udział w rekolekcjach, dniach skupienia)[14]. I. Posługa katechety w szkole Katecheta pełni swoje posłannictwo przez sumienne przygotowanie się do każdej katechezy, wytwarzanie właściwej atmosfery w klasie i całej szkole, prowadzenie dialogu z katechizowanymi oraz twórcze wykorzystywanie w swojej pracy dydaktycznej najnowszych osiągnięć nauk teologicznych, psychologicznych i pedagogicznych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (z późn. zm.) katecheta: a) wchodzi w skład rady pedagogicznej szkoły, bierze czynny udział w życiu szkoły na równi z innymi nauczycielami, nie przyjmuje jednak obowiązków wychowawcy klasy; b) ma prawo do organizowania spotkań z rodzicami swoich uczniów również poza wyznaczonymi przez szkołę zebraniami ogólnymi, wcześniej ustalając z dyrektorem szkoły lub przedszkola termin i miejsce planowanego spotkania; c) może prowadzić na terenie szkoły organizacje o charakterze społeczno-religijnym i ekumenicznym (np. Eucharystyczny Ruch Młodych, koła misyjne, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży). Z tego tytułu nie przysługuje mu dodatkowe wynagrodzenie; d) ma obowiązek wypełniania dziennika szkolnego; e) ucząc w grupie międzyklasowej, międzyszkolnej lub w punkcie katechetycznym ma obowiązek prowadzić odrębny dziennik zajęć, zawierający zapisy, które zawiera dziennik szkolny; f) sprawuje pieczę nad uczniami w czasie rekolekcji wielkopostnych g) podlega nadzorowi zarówno ze strony władz szkolnych, jak i kościelnych II. Posługa katechety w parafii zatrudnienia 1. Katecheci tak duchowni jak i świeccy są zobowiązani do zaangażowania się w duszpasterstwo dzieci i młodzieży na terenie parafii zatrudnienia. Siostry zakonne i osoby świeckie czynią to przez: a) obecność i pełnienie dyżuru podczas: - Mszy świętych i nabożeństw przeznaczonych dla dzieci i młodzieży; - Sakramentu Pokuty i Pojednania zwłaszcza przed I piątkiem miesiąca; - rekolekcji adwentowych i wielkopostnych, albo innych zaplanowanych nabożeństw. b) zaangażowanie się i pomoc w przygotowaniu: - liturgii niedzielnej i świątecznej - uroczystości I Komunii św. i Bierzmowania; - uroczystości religijnych w parafii, w których uczestniczą dzieci i młodzież, np. Boże Ciało, misje parafialne, wizytacja kanoniczna itp. - szkolnych rekolekcji wielkopostnych c) prowadzenie w klasach, w których katechizują: - w szkole podstawowej Eucharystycznego Ruchu Młodych lub koła misyjnego; - w szkole ponadpodstawowej Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Zajęcia z dziećmi w ERM i młodzieżą w KSM katecheta prowadzi według statutu organizacji, wskazań diecezjalnych i w porozumieniu z miejscowym ks. proboszczem. 2. Każdy katecheta jest zobowiązany ks. proboszczowi lub jego zastępcy przekazywać: - dane statystyczne dotyczące katechezy szkolnej z klas, w których prowadzi zajęcia; - na początku każdego semestru swój rozkład zajęć szkolnych (podział godzin) oraz ewentualne zmiany zachodzące w nim w czasie semestru; - zwolnienie lekarskie na czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. III. Troska katechety o własny rozwój duchowy i intelektualny Aby wypełnić zadania powierzone przez Kościół potrzebni są katecheci obdarzeni głęboką wiarą, wyrazistą tożsamością chrześcijańską i eklezjalną oraz głęboką wrażliwością społeczną (DOK 237). Dlatego też pogłębianie duchowości oraz nieustanne dokształcanie stanowią istotny obowiązek każdego katechety przez cały czas pełnienia przez niego posłannictwa katechetycznego. Systematyczna formacja katechetów w Kościele świdnickim jest prowadzona przez Wydział Katechetyczny. Zgodnie z wymaganiami Kościoła każdy katecheta jest zobowiązany do uczestnictwa w programie formacyjnym na terenie parafii, dekanatu i diecezji. Formacja ta obejmuje następujące wymiary: duchowa, biblijna, eklezjalna, teologiczno-doktrynalna oraz katechetyczno-pedagogiczna i przybiera charakter zarówno teoretyczny, jak i praktyczny. 1. Kościelne aspekty katechezy Kościoła Katolickiego regulują: - Adhortacja Jana Pawła II Catechesi tredendae, - Dyrektorium Ogólne o Katechizacji, - Kodeks Prawa Kanonicznego, - Dyrektorium katechezy Kościoła katolickiego w Polsce - Podstawa Programowa i program katechezy - Dokumenty Synodu Archidiecezji Wrocławskiej, - Wytyczne i zarządzenia Biskupa Świdnickiego 2. Katecheza szkolna odbywa się według regulacji zawartych w prawie państwowym: - Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty ( z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm). - Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 Karta Nauczyciela (z późn, zm.) - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (z późn. zm.) - Porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 6 września 2000 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów uczniów szkołach publicznych - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli + Ignacy DEC Biskup Świdnicki Świdnica, dnia 1 września 2004 r. _________________________________________________________________ WSKAZANIA DLA KATECHETÓW A. Zbawcza wartość życia sakramentalnego Należy wychowywać dzieci i młodzież do: a) uczestniczenia w niedzielnej i świątecznej Mszy świętej i wszelkich innych formach kultu eucharystycznego, b) korzystania z Sakramentu Pojednania i Pokuty również jako pomocy w kształtowaniu dojrzałej osobowości, c) dobrego przygotowania się do Sakramentu Bierzmowania, a następnie nieustannej troski o jego owocowanie w dorosłym życiu, d) doceniania wartości małżeństwa sakramentalnego. B. Współpraca katechetów z nauczycielami Należy podejmować współpracę z nauczycielami innych przedmiotów: a) aktywnie uczestniczyć w tworzeniu i realizowaniu programu wychowawczego oraz profilaktycznego szkoły, b) integrować środowisko nauczycieli na poziomie parafii, c) rozpoznawać uwarunkowania środowiskowe uczniów poprzez kontakt z domem rodzinnym, C. Odpowiedzialność za permanentną formację katechetów i jej organizacja Po uzyskaniu koniecznych kwalifikacji do nauczania religii w szkołach, katecheta uczestniczy w stałej formacji rozłożonej w czasie przez wszystkie lata aktywności katechetycznej (kan. 780, KPK). Celem formacji jest kształtowanie osobowości katechety oraz rozwijanie pedagogicznych i katechetycznych umiejętności. Podobnie dzieje się w innych dziedzinach edukacji i specjalizacji zawodowej. 1/ Motywacja podnoszenia kwalifikacji zawodowych katechetów Zgodnie ze statusem zawodowym, katecheta jest pracownikiem skierowanym przez Kościół do pracy w instytucji państwowej. Katechizowanie nie jest zatem wolontariatem ani czynem społecznym. Również znowelizowana Karta Nauczyciela, dając uprawnienia pracownicze, stawia wymagania, których spełnienie zapewnia pracę i awans zawodowy. Wymaga tego powaga funkcji i wyzwania, jakie w sobie zawiera. Sprostanie wyzwaniu przynosi radość i daje satysfakcję osobistą i zawodową. Doskonałości od swoich uczniów wymaga Chrystus (por. Mt 5,48). Na formację pedagogiczno-katechetyczną i duchową nauczyciela religii - katechety trzeba spojrzeć komplementarnie, nie tylko pod kątem jego rozwoju profesjonalnego, lecz i osobowościowego. Celem jego pracy nie jest jedynie przekazanie wiedzy i umiejętności technicznych obrzędowo-kultycznych, lecz przekazanie uczniom wiary katolickiej i wprowadzenie ich do życia w wierze (modlitwa prywatna, liturgiczna, praktyki religijne, życie według chrześcijańskich zasad moralnych itp.). 2/ Formacja ma podwójny wymiar: duchowy (tzw. ascetyczna) i pedagogiczno-katechetyczny (tzw. doskonalenie zawodowe); a) pierwszym i głównym odpowiedzialnym za własną formację jest sam katecheta, wierny swemu powołaniu i swojemu posłannictwu, b) na terenie diecezji odpowiedzialnym jest biskup diecezjalny, który czyni to przy pomocy Wydziału Katechetycznego, c) formacja katechetów odbywa się na następujących poziomach: poziom osobisty (przynajmniej codzienna modlitwa, lektura Pisma św. i innych dzieł ascetycznych, możliwie najczęstszy udział w Eucharystii, regularne korzystanie z kierownictwa duchowego i Sakramentu Pokuty i Pojednania), poziom parafialny – spotkania pod przewodnictwem księdza proboszcza (zwłaszcza, gdy w parafii istnieje zespół kilku katechetów), poziom dekanalny – spotkania pedagogiczno-katechetyczne (organizowane przy pomocy animatorów dekanalnych) i dni skupienia powinny odbywać się według ustalonego kalendarza (przynajmniej na początku roku szkolnego, na początku drugiego semestru i podsumowujące przed wakacjami), związane z wizytacją kanoniczną (spotkanie przed- i powizytacyjne), poziom ogólnodiecezjalny: konferencje rejonowe, pielgrzymka katechetów, rekolekcje, doskonalenie zawodowe. D. Katecheta a parafia Parafia jest: miejscem spotkania z Bogiem na wspólnej modlitwie w sakra­mentach świętych i w Słowie Bożym, środowiskiem kształtującym wiarę i umożliwiającym jej wspólnotowe przeżywanie, miejscem doświadczenia wiary i jej znaczenia dla własnego życia, miejscem przeżywania radości, siły i nadziei, którą daje życie we wspólnocie religijnej, duchową wspólnotą towarzyszącą wiernym zarówno na terenie parafii jak i poza nią. Za katechezę odpowiada ksiądz proboszcz tej parafii, na terenie której znajduje się szkoła. Katecheta powinien uczestniczyć w spotkaniach katechetyczno-duszpasterskich z proboszczem. Między katechetą, a proboszczem powinna istnieć ścisła współpraca dotycząca: przygotowania uczniów do udziału w liturgii w nabożeństwach i w śpiewie, rekolekcji katechezy sakramentalnej, przygotowującej ucznia do konkretnego sakramentu, zainteresowania uczniów zespołami i ruchami, istniejącymi w parafii. E. Katecheta a szkoła Szkoła miejscem ewangelizacji uczniów, nauczycieli, rodziców: katecheza w szkole powinna prowadzić uczniów do modlitwy i życia sakramentalnego oraz włączać ich w życie parafii. Katecheta poza tym głównym zadaniem powinien: uwzględniać wiedzę przyswajaną przez uczniów na innych przedmiotach, uczestniczyć w radach pedagogicznych i w spotkaniach z rodzicami organizowanych przez szkołę, np. w wywiadówkach, włączać się programowo w obchody świąt patriotycznych, szkolnych i kościelnych - zarówno w szkole jak i poza nią, a troszczyć się o dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, a wszystkich uczniów wychowywać nie tylko do radzenia sobie w życiu, ale do życia w społeczeństwie i dla społeczeństwa, dostrzegać w pracy katechetyczno-wychowawczej zagrożenia płynące z łatwego dostępu w szkole do narkotyków oraz z uzależniania się uczniów od nikotyny i alkoholu. Ku wolności wyswobodził nas Chrystus, dlatego wolność i odpowiedzialność należy do istotnych wartości chrześcijańskich przekazywanych na katechezie, zwracać uwagę na savoire vivre w zachowaniu swoim i uczniów, aby pociągać ich do Boga również kulturą bycia. Ksiądz w szkole to nie tylko katecheta, ale i duszpasterz, organizujący i uczestniczący w konkursach, wycieczkach, pielgrzymkach, kółkach zainteresowań - to dobry organizator pracy zespołowej. F. Katecheta a rodzina Gdy chodzi o rolę rodziny w procesie katechizacji, katecheta powinien: podkreślać autorytet rodziców, wartość rodziny, znaczenie dobrych tradycji rodzinnych, uświadamiać, że rodzina jest Kościołem Domowym (Familiaris Consortio 21), szukać kontaktu z rodzicami, szczególnie w sytuacjach trudnych materialnie i duchowo szukać pomocy u księdza proboszcza, w Caritas i w innych instytucjach kościelnych, dostrzegać przejawiającą się czasami bezradność rodziców w kwestiach religijnych oraz moralnych i w miarę możliwości udzielać im pomocy uwrażliwiać uczniów, że mogą być pomocą swoim rodzicom.[15] [1] DKP 82 [2] Rozp. § [3] DKP 90 [4] Rozp. § [5] DKP 91, 134 [6] DKP 82 [7] DKP 82 [8] Rozp. §11. 1 [9] SAW s. 144 [10] Rozp. §11. 2 [11] DKP 83 [12] DKP 91 [13] DKP 90 [14] DKP 91 [15] Opracowano na podstawie: Informator Wydziału Duszpasterstwa Dzieci i Młodzieży Kurii Metropolitalnej Warszawskiej dla katechetów 2008/2009 s. 18-24. _______________________________________________________________________ Generalnie przedłużenie misji kanonicznej zależy od: posiadania pełnych kwalifikacji i przygotowania pedagogicznego kompletu dokumentów w teczce personalnej opinii proboszcza (współpraca z parafią, prowadzenie grup) kontynuowania awansu zawodowego pozytywnej oceny pracy (dorobku zawodowego) systematycznego doskonalenia zawodowego udziału w konferencjach dekanalnych, rejonowych i pielgrzymkach katechetów udziału w rekolekcjach dla katechetów stażu pracy katechetycznej posiadania skrzynki internetowej *************** PRZEDŁUŻENIE MISJI KANONICZNYCH 5 lat kwalifikacje - wykształcenie teologiczne, pedagogiczne, tytuł naukowy (nie dotyczy sióstr zakonnych i katechetów świeckich, którzy rozpoczęli swoją pracę katechetyczną przed 1990 r.); staż pracy - 5 lat i więcej; rekolekcje; spotkania katechetów (rejonowe, dekanalne) zaangażowanie w życie szkoły - opinia dyrektora, katecheza (umiejętność pracy z uczniami), udział w radach pedagogicznych, współpraca z gronem pedagogicznym i rodzicami, opłatek, gablotka, olimpiady, jasełka, misterium, pielgrzymki, wycieczki; zaangażowanie na terenie parafii - opinia księdza proboszcza, udział w spotkaniach katechetycznych, przygotowanie i udział z dziećmi w liturgii Mszy Świętej, nabożeństwach, prowadzenie grup i wspólnot parafialnych; zaangażowanie na terenie diecezji - opinia Wydziału Katechetycznego, pomoce dydaktyczne, katechezy, olimpiady. 3 lata kwalifikacje - wykształcenie teologiczne, pedagogiczne, tytuł naukowy; staż pracy (3 - 4 lata); rekolekcje; spotkania katechetów (rejonowe, dekanalne) zaangażowanie w życie szkoły - opinia dyrektora, katecheza (umiejętność pracy z uczniami), udział w radach pedagogicznych, współpraca z gronem pedagogicznym i rodzicami, opłatek, gablotka, olimpiady, jasełka, misterium, pielgrzymki, wycieczki; zaangażowanie w życie parafii - opinia księdza proboszcza, udział w spotkaniach katechetycznych, przygotowanie i udział z dziećmi w liturgii Mszy Świętej, nabożeństwach, prowadzenie grup i wspólnot parafialnych; zaangażowanie na terenie diecezji - opinia Wydziału Katechetycznego, pomoce dydaktyczne, katechezy, olimpiady. 1 rok kwalifikacje - jw. lub w trakcie zdobywania; staż pracy (1 - 2 lata); rekolekcje; spotkania katechetów (rejonowe, dekanalne) zaangażowanie w życie szkoły - opinia dyrektora, katecheza (umiejętność pracy z uczniami), udział w radach pedagogicznych, współpraca z gronem pedagogicznym i rodzicami, opłatek, gablotka, olimpiady, jasełka, misterium, pielgrzymki, wycieczki; zaangażowanie na terenie parafii - opinia księdza proboszcza, udział w spotkaniach katechetycznych, przygotowanie i udział z dziećmi w liturgii Mszy Świętej, nabożeństwach, prowadzenie grup i wspólnot parafialnych; zaangażowanie na terenie diecezji - opinia Wydziału Katechetycznego, pomoce dydaktyczne, katechezy, olimpiady.
Należy podkreślić ciągłą współpracę matki z nauczycielem, zaangażowanie i pracę z dzieckiem w domu, chęć do wypracowania wspólnej drogi działania, wniosek matki o zdiagnozowanie dziecka w Poradni Psychologiczno Pedagogicznej. Kontakt do matki. tel. Anna Wojncika; miejscowość: Domosławice; dział: Opinia o uczniu; nr: 43427. Podstawowe elementy opinii o dziecku. Przykładowa opinia wychowawcy o uczniu do sądu, do MOPS czy na inne potrzeby powinna zawierać przede wszystkim: dane dziecka: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, oznaczenie klasy/grupy, do której uczęszcza, dane nauczyciela sporządzającego opinię, dane szkoły/przedszkola, . 448 368 339 225 374 202 380 369

opinia proboszcza o uczniu